Pozbawienie władzy rodzicielskiej i skutki tej decyzji nigdy nie są łatwe dla stron sprawy – niezależnie od tego, czy mowa o dorosłych rodzicach, czy o małoletnich dzieciach. Przesłanki pozbawienia władzy rodzicielskiej mogą być różne – od stwarzania zagrożenia dla życia i zdrowia dziecka, aż po zupełny brak zainteresowania potomkiem oraz brak wsparcia (zarówno finansowego, jak i wychowawczego).
W celu odebrania praw rodzicielskich ojcu (matce), powody należy zamieścić we wniosku składanym do właściwego sądu. Informacje o tym, jak sporządzić wniosek o pozbawienie praw rodzicielskich, znajdziesz w artykule:
Pozbawienie władzy rodzicielskiej – jak prawidłowo napisać wniosek >>
Poniżej przedstawiamy natomiast przesłanki do pozbawienia władzy rodzicielskiej oraz konsekwencje tego dla wszystkich stron.
Całościowe lub częściowe pozbawienie praw rodzicielskich oznacza w polskim systemie prawnym zniesienie praw i obowiązków rodzica, wynikających z zapisów prawa rodzinnego. Przed wydaniem decyzji sąd może postanowić o konieczności przesłuchania dziecka w sprawie o pozbawienie władzy rodzicielskiej (jeśli dziecko wykazuje dojrzałość emocjonalną i psychiczną). Jeśli sąd, po rozpatrzeniu wniosku, zadecyduje o pozbawieniu praw rodzicielskich, wówczas rodzic nie jest już uprawniony do zarządzania majątkiem dziecka i nie może reprezentować go w sprawach sądowych czy cywilnych, a dodatkowo pozbawiony zostaje odpowiedzialności za ochronę życia i zdrowia dziecka, nie może decydować o sposobie jego leczenia, wychowaniu czy o wierze.
Kwestia pozbawienia praw rodzicielskich i kontaktów z dzieckiem zostaje uregulowana po rozpatrzeniu wniosku rodzica, który dodatkowo żąda zakazu tego kontaktu. Warto w tym momencie dodać, że pozbawienie praw rodzicielskich po 18 roku życia (czyli względem pełnoletniego dziecka) nie jest możliwe, ponieważ – zgodnie z prawem – władza rodzicielska wygasa po osiągnięciu przez potomka pełnoletności.
Przesłanki do pozbawienia władzy rodzicielskiej są różne i mogą występować pojedynczo lub łącznie. Niezależnie od ich nagromadzenia, wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej może być złożony w następujących sytuacjach:
Wiele osób zastanawia się również, jak na całą sytuację wpływa brak kontaktu z dzieckiem – czy pozbawienie władzy rodzicielskiej jest wówczas możliwe? Jak najbardziej, jeśli brak kontaktu jest równoznaczny z wymienionymi wyżej zaniedbaniami względem małoletniego.
W celu zapoznania się z procedurą odebrania praw rodzicielskich, która rozpoczyna się od zidentyfikowania przyczyn takiej konieczności, warto zapoznać się z naszym wcześniejszym artykułem:
Odebranie praw rodzicielskich – przebieg postępowania krok po kroku >>
Sprawa o pozbawienie praw rodzicielskich niesie ze sobą szereg konsekwencji. Warto o tym pamiętać już na etapie procesu sądowego, podczas którego dziecko może być poddane przesłuchaniu przez sąd. Przy sprawie o pozbawienie praw rodzicielskich alimenty na rodzica i dziecko również są weryfikowane.
Więcej o tej procedurze przeczytasz w artykule Pozbawienie praw rodzicielskich a alimenty – nadal trzeba płacić? >>
Jeśli chodzi o długofalowe skutki pozbawienia władzy rodzicielskiej, to większość z nich została już opisana powyżej – dotyczą one niemożności zarządzania wychowaniem dziecka, decydowania o wyborze jego szkoły, lekarza, sposobu terapii w przypadku zapadnięcia na konkretną chorobę, a także wpływania na wychowanie w obrządku wybranej wiary. Oprócz tego – jeśli będzie o to wnioskować rodzic, przy którym dziecko pozostaje –drugiemu rodzicowi może zostać ograniczony kontakt z małoletnim. Konieczne będzie także ustalenie wtedy miejsca pobytu dziecka.
Więcej informacji o tym zagadnieniu znajdziesz w artykule Ustalenie miejsca pobytu dziecka – co daje i dlaczego jest ważne? >>
***
Ponieważ wniosek o odebranie praw rodzicielskich to dokument, na którego podstawie sąd wydaje swoją decyzję o pozostawieniu lub o pozbawieniu tych praw, musi on być sporządzony rzetelnie i zgodnie z wytycznymi. Oprócz tego należy zwrócić szczególną uwagę na uzasadnienie wniosku – przytoczone w nim sytuacje i dowody nie mogą pozostawiać żadnej wątpliwości w zakresie słuszności decyzji o odebraniu praw rodzicielskich. Przy sporządzaniu dokumentu warto skorzystać z nowoczesnej platformy Itogis. Powstała ona przy współpracy wykwalifikowanych informatyków oraz doświadczonych adwokatów. Efektem prac jest generator wniosków i pozwów sądowych, z którego można skorzystać także w przypadku sprawy o odebranie praw rodzicielskich!