Kontakt z dzieckiem po rozwodzie. Co robić, gdy dziecko odmawia spotkań?
Kontakt z dzieckiem po rozwodzie jest prawem i obowiązkiem każdego rodzica – nawet wtedy, gdy jego władza rodzicielska jest ograniczona lub został jej pozbawiony. Utrzymywanie relacji zarówno z matką, jak i z ojcem jest ważne ze względu na dobro dziecka i jego prawidłowy rozwój. Jest to również prawo, ale i obowiązek dziecka – aż do czasu osiągnięcia przez nie pełnoletności. Co zatem zrobić, gdy dziecko nie chce kontaktu z ojcem lub matką?
Pomijając przypadki patologiczne, w których rodzic stanowi dla dziecka na przykład jakieś zagrożenie (stosowanie przemocy, choroba psychiczna, niezapewnianie małoletniemu bezpieczeństwa etc.), najczęściej dziecko nie chce kontaktu z ojcem (lub z matką) po rozwodzie z powodów, które bezpośrednio związane są z konfliktem rozwiedzionej pary i charakterem relacji pomiędzy byłymi małżonkami. Przed podjęciem jakichkolwiek działań w sprawie uregulowania kontaktu z dzieckiem po rozwodzie czy próby uzdrowienia sytuacji, warto dokładnie przyjrzeć się rzeczywistym przyczynom zaistniałego stanu rzeczy.
Rozwód a kontakty z dzieckiem
Jak ustalić kontakty z dzieckiem po rozwodzie? Można zawrzeć porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej lub złożyć do sądu wniosek o uregulowanie władzy rodzicielskiej (w tym ustalenie kontaktów z dzieckiem).
Sposób oraz częstotliwość widzenia się z dzieckiem rodzica, który z nim nie mieszka, zależy od kilku czynników. To między innymi wiek i płeć dziecka, jego indywidualne potrzeby, a także to, jak chcą/mogą umówić się w tym zakresie rodzice. Jeśli byli małżonkowie nie potrafią się porozumieć w tej kwestii, tryb kontaktów z dzieckiem po rozwodzie narzuca sąd. Jeżeli zachodzi taka potrzeba, sąd może również swoim orzeczeniem ograniczyć te kontakty z uwagi na dobro dziecka.
Zagadnienie kontaktów z dzieckiem definiuje w polskim prawie Kodeks rodzinny i opiekuńczy w artykule 113. Zalicza się do tego między innymi odwiedzanie dziecka w miejscu jego stałego pobytu, zabieranie go w inne miejsca, wspólne spędzanie wakacji czy świąt, utrzymywanie kontaktu osobistego oraz na odległość (przez telefon czy Internet). Co jednak robić, gdy dziecko tego wszystkiego odmawia?
Gdy dziecko nie chce mieć kontaktu z ojcem…
Jeśli – przykładowo – dziecko po rozwodzie rodziców mieszka ze swoją matką, a z ojcem się tylko widuje i w pewnym momencie odmawia tych spotkań, nie można sprawy tak pozostawić. Znalezienie przyczyny tej niechęci i odpowiednie rozwiązanie problemu – niekiedy przy pomocy psychologa, prawnika czy sądu – jest absolutnie konieczne.
Co może/powinna zrobić w takiej sytuacji matka?
Gdy dziecko nie chce kontaktu z ojcem, matka powinna ustalić, czy istnieje jakiś konkretny powód tego, bo to ona w tym przypadku – jako rodzic „pierwszoplanowy” – po części odpowiada za te kontakty. Jeśli przyczynę trudno ustalić poprzez zwykłą rozmowę z dzieckiem i byłym małżonkiem, warto skorzystać z pomocy psychologa. Nie zawsze powodem niechęci dziecka do spotkań z ojcem jest nieodpowiednie zachowanie ojca. Czasami niechęć ta wynika też z niewłaściwego stosunku matki do ojca. Jeśli jednak istnieje obawa, że przyczyną odmowy kontaktów jest sam ojciec dziecka, matka może wnioskować do sądu o to, aby dziecko spotykało się z ojcem tylko w obecności drugiego rodzica lub kuratora albo starać się nawet o orzeczenie całkowitego zakazu styczności z dzieckiem.
Co może/powinien zrobić w tej sprawie ojciec?
Jeśli ojciec dziecka jest bez winy i podejrzewa, że dziecko odmawia kontaktu z nim za namową matki lub po prostu nie stara się ona odpowiednio przygotować dziecka do spotkań z drugim rodzicem, może – poza szczerą rozmową z dzieckiem i jego matką – wszcząć postępowanie sądowe, składając wniosek o uregulowanie kontaktów z dzieckiem. Nawet jeśli wcześniej wydano już orzeczenie w tej sprawie, można wnioskować o zmianę częstotliwości i/lub charakteru kontaktów. Być może zintensyfikowanie spotkań pomoże uzdrowić relacje z dzieckiem. Warto rozważyć także ewentualnie podjęcie terapii rodzinnej. Sesje ojca z dzieckiem, obojga rodziców, a także wszystkich uczestników tego „konfliktu” dają często, choć nie od razu, nadspodziewanie dobre wyniki.
Złóż wniosek o orzeczenie zakazu styczności jednego z rodziców z dzieckiem lub z dziećmi >>