Pozew o zaległe alimenty – jak go przygotować, gdzie i kiedy złożyć?
Co do zasady, alimenty zasądza się – zgodnie z bieżącymi warunkami rodziców i potrzebami dziecka – na przyszłość. Są jednak wyjątkowe sytuacje, w których można złożyć do sądu pozew o zaległe alimenty. Kiedy takie roszczenie jest dopuszczalne i jak wnioskować o alimenty wstecz?
Kwestie alimentacyjne regulują przepisy zawarte w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Rodzice mają obowiązek bieżącego dostarczania środków utrzymania i wychowania swojemu małoletniemu dziecku. Jeżeli ojciec lub matka nie wypełnia tego obowiązku, na wniosek drugiego rodzica sąd zasądza płacenie alimentów – począwszy od dnia wskazanego w pozwie. W polskim prawie dostępna jest jednak także opcja dochodzenia alimentów wstecz na dziecko. Możliwe jest również tak zwane roszczenie regresowe (rozumiane jako zwrot kosztów utrzymania). Oba rodzaje żądań wymagają złożenia stosownego pozwu w wydziale rodzinnym sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania powoda lub powódki albo strony pozywanej.
Pozew o zaległe alimenty
W jakiej sytuacji można wnieść pozew o alimenty wstecz? Choć w praktyce rzadko się to zdarza, teoretycznie istnieje szansa na to, aby uzyskać takie świadczenie nawet za okres do trzech lat przed dniem złożenia pozwu o zaległe alimenty. Warunkiem jest jednak udowodnienie przed sądem, że istotne potrzeby dziecka, które zaistniały w tym czasie, pozostają niezaspokojone. Najczęściej podawanym przykładem takiej sytuacji są kwestie bytowe – między innymi zaległości w opłatach czynszowych, z którymi boryka się rodzic wnioskujący o zaległe alimenty na dziecko, ale także nieuregulowane rachunki za leczenie czy kształcenie dziecka. W kategorii tej mieszczą się również długi, czyli wszelkiego rodzaju niespłacone pożyczki czy kredyty brane na poczet realizacji wyżej wspomnianych potrzeb.
Wniosek o zaległe alimenty można złożyć jako osobny dokument lub wysunąć takie roszczenie dodatkowo w pozwie o alimenty, które zasądza się w normalnym trybie, czyli na przyszłość (stwórz pozew o zaległe i bieżące alimenty). Swoje żądanie należy udowodnić, załączając do wniosku stosowne dokumenty (informacje o zaległościach w rachunkach, zaciągniętych zobowiązaniach etc.). Wnioskowanie o alimenty wstecz wymaga od powoda sprecyzowania jego oczekiwań i podania w pozwie kwoty, o jaką wnosi za dany okres. Jeżeli sąd zasądza wypłatę zaległych alimentów, zwykle jest to świadczenie jednorazowe, raczej rzadko (choć to zależy od indywidualnej sytuacji pozwanego bądź pozwanej) rozkłada się je na raty.
Pozew o zaległe alimenty – wzór tego i innych dokumentów sądowych oferuje generator pozwów ITOGIS.
Zaległych alimentów można żądać maksymalnie za okres 36 miesięcy wstecz (licząc od dnia złożenia pozwu). Świadczenia alimentacyjne ulegają bowiem przedawnieniu po 3 latach (nie mylić z prawem do alimentów, które się nie przedawnia).
Przeczytaj też: Pozbawienie praw rodzicielskich a alimenty – czy nadal trzeba płacić?
Roszczenie regresowe – pozew
Jeśli nie zaległe alimenty, to roszczenie regresowe może przysługiwać rodzicowi, który – jako jedyny – utrzymuje (bądź utrzymywał) małoletnie dziecko – bez finansowego wsparcia ze strony drugiego rodzica. Wylicza się w takim przypadku wydatki poniesione na utrzymanie i wychowanie dziecka, aby zażądać od pozwanego (pozwanej) zwrotu określonej kwoty.
Pozew z roszczeniem regresowym musi precyzyjnie wskazywać, jakie koszty zostały poniesione na realizację potrzeb dziecka w danym okresie i zwrotu jakiej kwoty żąda powód bądź powódka występująca do sądu z roszczeniem regresowym. Wydatki najlepiej udokumentować fakturami lub rachunkami. Koszty, o których tu mowa, mogą być wzięte pod uwagę przez sąd tylko wtedy, jeśli poniesione zostały na realizację usprawiedliwionych potrzeb dziecka (potrzeby bytowe, edukacyjne, zdrowotne, rozwojowe…). O tym, czy dany wydatek realizuje usprawiedliwioną potrzebę, decyduje sąd. Tak samo, jak w przypadku zasądzania „standardowych” alimentów, również przy roszczeniach regresowych uwzględnia się nie tylko potrzeby dziecka, ale i możliwości zarobkowe rodzica.
Roszczenie regresowe przedawnia się po 3 latach, dlatego pozew z takim żądaniem może obejmować maksymalnie 36 miesięcy wstecz (licząc od dnia złożenia wniosku do sądu).
Roszczenie regresowe – wzór pozwu tego i innych dokumentów sądowych oferuje platforma ITOGIS.
Alimenty wstecz a roszczenie regresowe
To dwa różne świadczenia wymagające dwóch różnych pozwów. Jak wynika z praktyki, zwykle łatwiej jest wygrać sprawę o zwrot kosztów utrzymania dziecka (w ramach roszczenia regresowego), niż uzyskać zaległe alimenty na dziecko.
Reasumując…
Pozew o alimenty wstecz ma rację bytu wtedy, gdy istnieją niezaspokojone potrzeby dziecka sięgające w przeszłość (nie dalej jednak niż 3 lata) lub gdy rodzic, pod którego opieką pozostaje dziecko, zaciągnął zobowiązania w celu realizacji usprawiedliwionych potrzeb dziecka i zobowiązania te pozostają nieuregulowane w chwili wytaczania powództwa. Jeżeli żaden z tych warunków nie zachodzi, rodzic, który samodzielnie utrzymywał (utrzymuje) dziecko, może wystąpić do sądu z roszczeniem regresywnym.
Więcej praktycznych porad w zakresie prawa alimentacyjnego i nie tylko znajdziesz na blogu Itogis. Zapraszamy!