Pozbawienie praw rodzicielskich a alimenty – nadal trzeba płacić?
Czy osoba pozbawiona praw rodzicielskich musi płacić alimenty? To pytanie bardzo często pojawia się w głowie obojga rodziców – zarówno tego, przy którym pozostaje małoletnie dziecko, jak i tego, który do tej pory musiał co miesiąc uiszczać określoną kwotę w ramach wypełniania obowiązku alimentacyjnego. Aby dowiedzieć się, jak wygląda kwestia alimentów przy pozbawieniu praw rodzicielskich, warto przeczytać poniższy tekst z odpowiedziami na najczęściej pojawiające się wątpliwości rodziców. Zapraszamy do lektury!
Pozbawienie władzy rodzicielskiej a alimenty – jak to wygląda w praktyce?
Pozbawienie władzy rodzicielskiej jest najbardziej dotkliwą konsekwencją braku sprawowania odpowiedniej opieki nad dzieckiem. O tym, jak napisać wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej, piszemy w innym artykule. Konsekwencją taką jest również konieczność płacenia alimentów. Generalnie obowiązek alimentacyjny – zgodnie z zapisami Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego – spoczywa na obojgu rodzicach, przy czym musi być realizowany niezależnie od tego, czy rodzic posiada pełnię praw rodzicielskich, czy może zostały mu one odebrane decyzją sądu. Czy oznacza to, że osoba pozbawiona władzy rodzicielskiej musi płacić alimenty? Tak – jeśli sąd wydał taką decyzję, to odebranie praw rodzicielskich nie zwalnia rodzica z uiszczania comiesięcznego świadczenia na rzecz dziecka.
Niepłacenie alimentów a pozbawienie praw rodzicielskich
Inna kwestia dotycząca alimentów pojawia się w odwrotnej sytuacji: czy niepłacenie alimentów może być przyczyną pozbawienia ojca lub matki praw rodzicielskich? Co do zasady, niepłacenie alimentów jest przesłanką do stwierdzenia braku zainteresowania dzieckiem, przy czym nie zawsze niepłacenie alimentów wynika ze „złej woli” ojca lub matki. Każda taka sprawa będzie przez sąd rozpatrywana więc w sposób indywidualny. Jedno jest pewne: jeśli osoba, która notorycznie uchylała się od płacenia alimentów dostanie wyrok skazujący za przestępstwo niealimentacji, wówczas odebranie praw rodzicielskich będzie po prostu… łatwiejsze.
O innych przyczynach pozbawienia władzy rodzicielskiej, które są istotne z punktu widzenia sądu do wydania odpowiedniej decyzji, piszemy w artykule „Pozbawienie praw rodzicielskich – co jest przyczyną odebrania władzy rodzicom i czym to skutkuje?”.
Prawa rodzicielskie a alimenty – jak ustala się wysokość świadczeń?
Wysokość świadczeń alimentacyjnych jest niezwykle istotna dla wszystkich stron sporu – zarówno rodzica, przy którym pozostaje dziecko, ojca lub matki, którzy mają uiszczać świadczenie oraz… samego dziecka. Jak oblicza się kwotę, którą opiekun małoletniego potomka, a później pełnoletnie dziecko będzie otrzymywało od jednego z rodziców?
Przede wszystkim warto wiedzieć, że o konkretną kwotę alimentów wnioskuje rodzic, przy którym dziecko pozostaje. Kwota ta powinna uwzględniać zarówno wydatki codzienne, stałe, jak wydatki niezbędne do zapewnienia dziecku dobrobytu, ponoszone okresowo (zakup podręczników szkolnych, wykupienie kursów językowych i inne). Dodatkowo, jeśli zajdzie stosowna okoliczność, rodzic w imieniu dziecka może wnioskować o podwyższenie alimentów (przykładowo w sytuacji wykrycia u dziecka choroby wymagającej dodatkowych nakładów finansowych).
Oprócz wnioskowanej kwoty (należy ją oczywiście uzasadnić z wykorzystaniem rachunków, paragonów, wyciągów z kont), sąd przy wydawaniu decyzji o wysokości świadczenia alimentacyjnego bierze również pod uwagę możliwości zarobkowe osoby pozwanej (a nie, tak jak wielu osobom się wydaje – jej faktyczne zarobki). Dlaczego tak się dzieje? Dzięki temu można uniknąć sytuacji, w której ojciec lub matka celowo przedłużają okres poszukiwania pracy bądź w ogóle jej nie podejmują – z obawy o „ściąganie” alimentów z pensji.
Pozbawienie praw a alimenty – czy rodzic może ubiegać się świadczeń od… dziecka?
Sytuacja opisana powyżej może się… odwrócić. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy reguluje bowiem jeszcze inną zależność, która wymaga opłacania alimentów – a mianowicie uzasadnione roszczenie wsparcia finansowego wysuwane przez rodzica względem dorosłego dziecka. Sąd może zadecydować o obciążeniu takiej osoby alimentami, jeśli jej rodzic, z uwagi na niepełnosprawności, przewlekłe choroby lub inne przeszkody nie jest w stanie podjąć samodzielnie zatrudnienia i – po prostu – utrzymać się. Warto jednak pamiętać, że taka decyzja nie może godzić w zasady współżycia społecznego. Jeśli okaże się bowiem, że rodzic roszczący sobie prawo do alimentów trwoni pieniądze z uwagi na nałogi czy uzależnienie od hazardu – wówczas sąd nie zdecyduje się na przyznanie takiej osobie alimentów.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak napisać pozew o alimenty, przeczytaj artykuł „Pozew o alimenty – jak go przygotować” >>