Przemoc psychiczna a rozwód – jak udowodnić w sądzie znęcanie się psychiczne
Przemoc psychiczna w rodzinie to istotna przesłanka rozwodowa. Aby jednak doszło w tej sytuacji do rozwodu z orzeczeniem o winie agresora, należy przemoc psychiczną w małżeństwie lub w domu (wobec dzieci) udowodnić przed sądem. Jakie są objawy przemocy psychicznej i jak udowodnić na rozprawie rozwodowej znęcanie się psychiczne?
Przemoc psychiczna i rozwód często idą w parze, choć niekiedy trudno udowodnić przed sądem psychiczne znęcanie się pozwanego lub pozwanej nad współmałżonkiem czy ich dziećmi. Psychiczna przemoc w rodzinie ma zwykle miejsce w domowym zaciszu, bez świadków. Dodatkowo ofiara przemocy psychicznej może długo nie zdawać sobie sprawy z sytuacji, racjonalizując zachowanie drugiej strony i popadając przy tym w coraz gorszy stan psychofizyczny. Agresor w tym czasie może zyskać głębokie przekonanie o słuszności swojego postępowania.
Formy przemocy psychicznej
Co to jest przemoc psychiczna? Jej objawy bywają różne (przykładową listę najczęściej występujących umieszczamy poniżej), zawsze jednak sprowadza się ona do działania bądź zaniechania , wymierzone w drugą osobę, mające na celu jej poniżenie, zastraszenie itd. . Aby mówić przy rozwodzie o przemocy psychicznej jako powodzie trwałego i zupełnego rozkładu pożycia, zachowania te muszą mieć charakter długotrwały i powtarzalny. Jedna czy dwie kłótnie, w czasie których padają ostre, raniące kogoś słowa, zwykle nie kwalifikują się jeszcze jako znęcanie się psychiczne i nie dają podstaw do pozwu o rozwód z orzeczeniem o winie.
Przykładowe formy przemocy psychicznej w małżeństwie
Przemoc psychiczna w związku to nie tylko agresja słowna w postaci wyzwisk rzucanych pod adresem współmałżonka. Objawów takiej przemocy jest niestety znacznie więcej:
- upokarzanie drugiej osoby, lekceważenie jej, naśmiewanie się, traktowanie z pogardą;
- grożenie, straszenie, obrażanie, szantażowanie, manipulowanie;
- kontrolowanie, inwigilacja, ograniczanie, wymuszanie posłuszeństwa i podporządkowania;
- izolowanie ofiary od innych ludzi (rodziny, przyjaciół, znajomych);
- ciągłe krytykowanie i obwinianie o wszystko, wywoływanie awantur;
- publiczne zawstydzanie, używanie wulgaryzmów, niszczenie rzeczy ofiary;
- dręczenie – ograniczanie ilości snu, nieliczenie się z potrzebami, brak pomocy, np. w chorobie.
Jedną z częstych form przemocy psychicznej w rodzinie jest również przemoc ekonomiczna, która objawia się finansowym uzależnieniem ofiary od agresora. Sprawca takiej przemocy nie pozwala drugiej osobie, z którą jest w związku, pracować zarobkowo, mieć własnych pieniędzy ani dysponować wspólnymi.
Konsekwencje przemocy psychicznej w domu
Ofiarą przemocy psychicznej w rodzinie może być każdy – zarówno dziecko, jak i człowiek dorosły, żona lub mąż. W kontekście rozwodów najczęściej jednak wśród ofiar psychicznego znęcania się pojawiają się kobiety i dzieci.
Im dłużej ofiara poddawana jest przemocy psychicznej, tym gorsze są konsekwencje. Drastycznie obniża się u takiej osoby poziom samooceny, zanika poczucie godności, pojawiają się lęk, niepewność, bezradność, brak samodzielności i uzależnienie od agresora. Życie w nieustającym stresie, pod presją może prowadzić do głębokiej depresji. W przypadku dzieci konsekwencje sięgają o wiele dalej, ponieważ w swoim dorosłym życiu mogą one wyjść z roli ofiary, zamieniając się w agresora.
Przemoc psychiczna a rozwód – znęcanie się psychiczne można udowodnić!
Ofiara przemocy psychicznej w małżeństwie może uzyskać rozwód z orzeczeniem o winie, udowadniając przed sądem psychiczne znęcanie się nad nią współmałżonka. Co może stanowić dowód w sprawie?
- Zeznania ofiary przemocy psychicznej stanowią zwykle najważniejszy dowód, ale powinny być poparte dowodami.
- Cennym materiałem dowodowym w sprawie o rozwód przy przemocy psychicznej w związku są zeznania świadków (członków rodziny, sąsiadów, znajomych). Najlepiej, jeśli są to osoby, które były bezpośrednimi świadkami aktów przemocy psychicznej, ale mogą to być również świadkowie, którzy tylko o niej słyszeli – na przykład z rozmów z ofiarą, która zwierzała im się ze swoich problemów.
- Dowodem może być dokumentacja świadcząca o podjęciu przez ofiarę terapii psychologicznej lub psychiatrycznej, o jej uczestnictwie w różnego rodzaju grupach wsparcia etc.
- Jeśli psychiczne znęcanie się jest jakkolwiek „utrwalone” – widać je w mailach czy SMS-ach wysyłanych do ofiary albo odręcznie pisanych do niej wiadomościach – warto włączyć je do pozwu jako dowody w sprawie.
- Jeszcze cenniejszym dowodem mogą być nagrania (rozmów, kłótni czy określonych zachowań sprawcy przemocy) rejestrowane bez wiedzy agresora. Niektórzy w tym celu decydują się nawet na skorzystanie z usług oferowanych przez prywatnego detektywa.
- W udowodnieniu przemocy psychicznej mogą pomóc również dowody rzeczowe – na przykład w postaci zniszczonych celowo przedmiotów ofiary.
- Niebieska Karta i wszystko, co z nią związane, stanowi jeden z najważniejszych argumentów w zakresie udowadniania winy podczas rozwodu z powodu istnienia przemocy psychicznej w rodzinie. Materiałem dowodowym może być w tym przypadku między innymi dokumentacja prezentująca sytuację w rodzinie, tj. opinie pracowników MOPS na jej temat czy zeznania policjantów dotyczące ewentualnych interwencji.
***
Jeśli jesteś ofiarą przemocy psychicznej w małżeństwie (lub jakiejkolwiek innej formy znęcania się), nie czekaj – złóż pozew o rozwód z orzekaniem o winie i zgłoś podejrzenie popełnienia przestępstwa! Przemoc – także przemoc psychiczna – podlega karze.