Wywiad kuratora sądowego może zostać zlecony w różnych sytuacjach – zazwyczaj ma on miejsce przed rozwodem, gdy w małżeństwie są małoletnie dzieci. Często jest on również praktykowany przed rozwodem, w ramach którego ma rozstrzygnąć się sprawa o pozbawienie władzy rodzicielskiej. I nic w tym dziwnego – dla pełnego obrazu sytuacji w rodzinie sąd musi dysponować opinią bezstronnego specjalisty, który – po zrobieniu wywiadu – sporządzi stosowny raport, będący jedną z podstaw decyzji sądu o przyznaniu lub odebraniu władzy rodzicielskiej. Jak wygląda wizyta takiej osoby? Czy kurator może przyjść bez zapowiedzi, rozmawiać z dzieckiem lub czy może pojawić się w naszym domu w weekend? Jak przygotować się do wywiadu i czy w ogóle trzeba podejmować jakieś przygotowania? Odpowiedzi na te i inne pytania związane z wizytą kuratora przed sprawą o pozbawienie władzy rodzicielskiej znajdziesz w naszym artykule.
Wizytę kuratora w rodzinie, co do której toczy się postępowanie, zleca sąd. Warto jednak pamiętać o tym, że raport sporządzony przez kuratora w wyniku takiej wizyty nie jest decydującym argumentem za lub przeciwko odebraniu jednej ze stron sprawy władzy rodzicielskiej – sąd bowiem musi rozpatrzyć również inne dowody, takie jak zeznania świadków, nagrania, opinie specjalistów (w tym psychologów) i wszystko to, co mogłoby pomóc obiektywnie rozstrzygnąć o słuszności odebrania (lub nie) władzy rodzicielskiej.
Więcej informacji o takich okolicznościach znajduje się w jednym z naszych poprzednich artykułów – Pozbawienie praw rodzicielskich – co jest przyczyną odebrania władzy rodzicom i czym to skutkuje, do którego lektury serdecznie zachęcamy.
Co sprawdza kurator sądowy podczas wizyty i jak może ona przebiegać? Najważniejszym zadaniem urzędnika jest ustalenie, w jakich warunkach wychowuje się dziecko – czy ma odpowiednią przestrzeń do odpoczynku, nauki i zabawy, jakie jest jego samopoczucie, czy ma wystarczające środki zaspokajające jego podstawowe potrzeby i czy rodzice zapewniają mu możliwość realizacji zainteresowań, pasji, spędzania wolnego czasu w odpowiedni dla małoletniego sposób. Podczas czynności kurator przygląda się zazwyczaj normalnemu trybowi dnia rodziny – w zależności od tego, w jakim momencie wkroczy w życie rodzinne, może sprawdzić, jaki przebieg mają poranki czy też popołudnia.
Wiele osób zastanawia się również, czy kurator może rozmawiać z dzieckiem. Odpowiedź na to pytanie brzmi: tak – i robi to zdecydowanie często. Warto tutaj dodać, że urzędnik może odbyć taką rozmowę na osobności – podobnie jak z każdym z rodziców dziecka. Chodzi tu o to, by obecność jednego członka rodziny nie wpływała w jakikolwiek sposób na odpowiedzi oraz szczerość innej osoby.
Kiedy przychodzi kurator rodzinny? Na to pytanie nie ma z kolei jednoznacznej odpowiedzi. Urzędnik musi pojawić się w domu rodziny nie później niż 14 dni po wydaniu decyzji o wizycie przez sąd – nie ma jednak odgórnie wyznaczonej daty. Wiadomo, że wizyta ta powinna odbyć się w godzinach od 6.00 do 22.00, a urzędnik z reguły nie uprzedza wcześniej, kiedy ani o której godzinie się pojawi. Spotkanie może być zrealizowane także w weekend lub w dni wolne, natomiast wówczas najczęściej kurator na krótko przed wizytą dzwoni do zainteresowanych, by upewnić się, że rodzina przebywa w miejscu zamieszkania.
Jeśli urzędnik nie zastanie nikogo w domu, wówczas powiadomi rodzinę o próbie podjęcia kontaktu. Niektórzy zostawiają w tym celu informację na kartce przy drzwiach, inni – jeśli jest taka możliwość – przekazują ją sąsiadom, a jeszcze inni dzwonią do rodziny, by przekazać informację o próbie kontaktu. Jeśli tak się stanie, wówczas kurator będzie próbował odwiedzić dane mieszkanie czy dom raz jeszcze.
Co do zasady, kurator rodzinny na wizycie przed sprawą o pozbawienie władzy rodzicielskiej, nie może przeszkadzać w toczącym się rytmie dnia – oznacza to, że nie zatrzyma on w domu dzieci spieszących się do szkoły czy rodziców zmierzających do pracy, a także nie zakłóci posiłku, wspólnej nauki czy zabawy – ewentualne rozmowy z członkami rodziny powinien odbywać pomiędzy tymi aktywnościami. Kurator może podejmować działania jedynie wówczas, gdy dobro dziecka (lub innego członka rodziny) jest zagrożone – przykładowo, jeśli urzędnik jest świadkiem przemocy (psychicznej, fizycznej czy seksualnej) musi zawiadomić o tym stosowne organy – policję, sąd, pogotowie rodzinne i inne.
*** Jeśli planujesz wszczęcie sprawy o pozbawienie władzy rodzicielskiej lub chcesz rozstrzygnąć tę kwestię podczas rozwodu, zachęcamy do lektury naszego artykułu dotyczącego tego, jak prawidłowo napisać wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej oraz do skorzystania z naszego intuicyjnego generatora wniosków i pozwów sądowych.