Utrudnianie kontaktów z dzieckiem – przed rozwodem i po jego rozstrzygnięciu – jest zdecydowanie zachowaniem niepożądanym. Na szczęście polskie prawo przewiduje konkretne środki, dzięki którym można rozwiązać taką sytuację (dotyczy to również utrudniania kontaktów z dzieckiem dziadkom czy z innymi członkom rodziny). Co grozi za utrudnianie kontaktów z dzieckiem? Czy istnieje organ wymierzający karę za manipulowanie dzieckiem? Gdzie zgłosić uniemożliwienie kontaktów z dzieckiem? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w naszym artykule.
Gdy ojciec nastawia dziecko przeciwko matce lub gdy następuje utrudnianie kontaktu z dzieckiem ze strony matki, wówczas mówi się o alienacji rodzicielskiej, która wpływa negatywnie nie tylko na stan psychiczny małoletniego, ale również na jego poczucie bezpieczeństwa oraz na samych rodziców.
Utrudnianie kontaktów z dzieckiem przez matkę lub ojca określa się również mianem alienacji rodzicielskiej. Polega przede wszystkim na ograniczeniu lub całkowitym pozbawieniu możliwości widzenia się dziecka z drugim rodzicem – zarówno jeszcze przed rozwodem, jak i w jego trakcie czy już po – mimo konkretnych postanowień sądu co do terminów, zakresów i dat spotkań jednego z rodziców z małoletnim. Zarówno utrudnianie kontaktów z dzieckiem bez rozwodu, jak i po nim, może być podstawą do wszczęcia konkretnych kroków prawnych przez stronę pokrzywdzoną.
Przeczytaj również: Do czego prowadzi alienacja rodzicielska – dziecko w sytuacji okołorozwodowej rodziców
Jeśli utrudnianie widzenia z dzieckiem destabilizuje życie rodziny, wciąż się powtarza i ma zły wpływ na jej członków, wówczas należy podjąć odpowiednie działania, czyli zgłosić sprawę do sądu. Można to zrobić za pomocą odpowiedniego wniosku o kontakt z rodzica z dzieckiem lub z dziećmi, wówczas sąd rozpatrując sprawę i badając okoliczności utrudniania kontaktów, wyznaczy odpowiednie ramy dla spotkań małoletniego z rodzicami. Sąd, do którego składa się dokumenty, powinien być sądem rejonowym z wydziałem rodzinnym i opiekuńczym. Wniosek można złożyć osobiście lub za pośrednictwem poczty.
Podczas ustalania szczegółów sprawy sąd z pewnością będzie chciał potwierdzić okoliczności wskazujące na utrudnianie kontaktu z dzieckiem – po rozwodzie lub przed jego nastąpieniem. Wówczas, dla potwierdzenia konkretnej wersji, warto zapewnić sobie dowody: zdjęcia, nagrania, zapisy rozmów (także w formie elektronicznej) oraz zeznania świadków. Dzięki potwierdzeniu przedstawianej wersji wydarzeń sąd będzie bardziej skłonny do wyznaczenia nowych lub skorygowania poprzednich postanowień co do spotkań z dzieckiem.
Co grozi matce za utrudnianie kontaktów z dzieckiem? Z jaką karą musi liczyć się ojciec, który nie pozwala na widzenia ustalone wcześniej przez sąd? Obecnie kara za utrudnianie kontaktów z dzieckiem obejmuje nakaz zapłaty grzywny. Dzieje się tak w momencie, w którym jedna ze stron zwróci się do sądu z wnioskiem o egzekucję kontaktów – wówczas wymiar sprawiedliwości, po zbadaniu sytuacji materialnej rodzica i jego możliwości finansowych, nakaże zapłatę grzywny. Zazwyczaj wynosi ona od 100 do 500-600 złotych, jednak dla osób zarabiających wysokie kwoty, kara może być zdecydowanie wyższa.
Często zdarza się, że jeden z rodziców traktuje utrudnianie kontaktów ojca z dzieckiem (czy też matki) jako karę za niepłacenie alimentów. Jest to zachowanie niedopuszczalne i – tak, jak zostało to opisane powyżej – może skutkować nakazem zapłaty grzywny za utrudnianie kontaktów z dzieckiem. W sytuacji niealimentacji należy więc wszcząć kroki w kierunku postępowania egzekucyjnego, a w żadnym razie nie podejmować decyzji o „samodzielnym” karaniu osoby, która nie płaci lub spóźnia się z wypłacaniem świadczenia należącego się dziecku.
Obecnie (stan na lipiec 2022) w ramach prac Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej toczą się szeroko zakrojone dyskusje co do zmian w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, dotyczących kwestii alienacji rodzicielskiej. Niektórzy uczestnicy tych dyskusji postulują wprowadzenie – obok kary grzywny – również karę pozbawienia wolności za uporczywe utrudnianie kontaktów z dzieckiem przez jednego z rodziców. Ma to być odpowiedź na zjawisko wspomnianej już alienacji rodzicielskiej, dotykające głównie ojców, którym matki ograniczają widzenia z małoletnimi. Szczegóły realizacji projektu wciąż są zmieniane, a zmiany te dotyczą nie tylko zakresu kar oraz warunków ich realizacji, ale również innych aspektów dotyczących opieki nad dziećmi po rozstaniu rodziców – w tym opieki naprzemiennej, prac z mediatorami i innych zagadnień „okołorozwodowych”. Po więcej informacji na temat władzy rodzicielskiej, praw dziecka i rodziców oraz prawa alimentacyjnego zajrzyj na blog Itogis.